Naukowiec Jutra- Podsumowanie projektu

Projekt: Naukowiec Jutra

Termin realizacji projektu: VI 2012-VI 2014

Osoby odpowiedzialne: Dorota Budzińska-Wiska, Ewa Bednarczyk

Cele: podniesienie kwalifikacji kadr naukowych sektora Badań i Rozwoju (B+R) oraz wzrost świadomości roli nauki w rozwoju gospodarczym, poprzez wzmocnienie potencjału pracowników tego sektora, w zakresie umiejętności zarządzania badaniami naukowymi, pracami rozwojowymi, komercjalizacją wyników badań oraz poprawą zdolności menedżerskich.

Jak wskazują raporty na temat stopnia wykorzystania przez Polskę funduszy unijnych, nasz kraj odzyskał tylko 54% kwoty budżetu wniesionego do 6 Programu Ramowego, a na 210 złożonych wniosków, zaledwie 3 uzyskały dofinansowanie. Na uczelniach wyższych pracuje 73% z 97 000 pracowników naukowych w Polsce. Z tego 42,6% stanowią kobiety. Z przeprowadzonej przez nas diagnozy wynika, że spośród tych osób liczba naukowców, odpowiednio przygotowanych do zarządzania projektami badawczymi jest niedostateczna. Warto podkreślić, że jedynie 14% dorobku sektora B+R dotyczy wiedzy przydatnej w praktyce gospodarczej. Mamy zatem do czynienia z niedostatecznymi kwalifikacjami, brakiem umiejętności komercjalizacji wyników badań i zbyt słabej orientacji na potrzeby gospodarcze.

Celem, który przyświecał realizacji projektu „Naukowiec Jutra” (dalej: NJ) było zapoznanie kadry akademickiej (a dokładnie 335 osób z całej Polski) ze wzorcowymi rozwiązaniami i trendami w zarządzaniu projektami a także przekazanie wiedzy na temat sprawdzonych narzędzi i technik wykorzystywanych w trakcie prowadzenia projektów B+R. Wśród zrekrutowanych osób było 201 kobiet i 134 mężczyzn.

Już samo zaangażowanie uczestników w projekt stanowiło dla nas duże wyzwanie. Naukowcy są osobami mocno zaangażowanymi w projekty badawcze dlatego też niechętnie biorą udział w dodatkowych szkoleniach, które wprost nie przekładają się na rozwój ich działalności naukowej. Problem ten został rozwiązany dwojako: po pierwsze współpracowaliśmy z osobą, która koordynowała działania związane z promocją i rekrutacją uczestników, po drugie, postawiliśmy na formułę projektu jak najbardziej dogodną dla uczestników. Aby zrekrutować wymaganą liczbę osób do projektu, wyznaczyliśmy konkretne wymagania, których spełnienie oznaczało uzyskanie określonej liczby punktów. Szukaliśmy osób, które mają stopień magistra, doktora lub wyższy, pełnią funkcje kierownicze i specjalizują się w naukach przyrodniczych, technicznych, medycznych i rolniczych. Punktowane było również doświadczenie w realizacji projektów. Co istotne, do udziału w projekcie NJ zostały zaproszone jedynie osoby aktywne zawodowo. W wyniku podjętych wysiłków zrekrutowaliśmy dokładnie tyle osób, ile początkowo zakładaliśmy.

Zależało nam na zaznajomieniu odbiorców z kompleksową wiedzą z zakresu project management: planowaniem, realizacją i monitorowaniem przebiegu realizacji przedsięwzięć o zdefiniowanych założeniach jakościowych, budżecie i ramach czasowych. Dodatkowo, 80 osób uzyskało specjalistyczną wiedzę z zakresu zarządzania projektami badawczo-rozwojowymi, finansowania badań naukowych i zarządzania własnością intelektualną. Aby to wszystko zrealizować, zdecydowaliśmy się wykorzystać podejście do zarządzania projektami International Project Management Association (IPMA), które jest bardzo popularne i cenione w środowisku project managerów. Zorganizowaliśmy 4 edycje szkoleniowe, 6 seminariów i 1 spotkanie networkingowe.

W ramach szkoleń zostały przygotowane następujące tematy: własność intelektualna i prawna, finansowanie badań i fundusze unijne, zarządzanie projektami badawczo-naukowymi (zakończone egzaminem IPMA poziom D) i obsługa programu MS Project. Szkolenia odbyły się na terenie czterech województw: małopolskiego, mazowieckiego, dolnośląskiego i śląskiego. W trakcie szkoleń uczestnicy podnieśli swoje kompetencje z zakresu: ochrony wynalazków i wzorów użytkowych/przemysłowych, EFRR, EFS, pożyczek inwestycyjnych, leasingu, a co najważniejsze – project management. Omówione były takie tematy jak: cele, etapy, cykl życia projektu, planowanie i zarządzanie zasobami, zarządzanie portfelem projektu, zamknięcie projektu. Na oddzielnym szkoleniu poruszono także kwestię wykorzystywania programu MS Project w codziennej pracy. Każdy uczestnik otrzymał wsparcie doradcze do przygotowania swojej Karty Doradztwa Projektu. W dniu egzaminu z uczestnikami omówiono ich postępy i wskazano kierunki dalszego rozwoju.

 Zorganizowane przez nas seminaria miały na celu promowanie idei certyfikacji IPMA. Wskazaliśmy możliwości rozwoju sektora naukowego poprzez wykorzystanie podejścia projektowego, staraliśmy się zniwelować negatywne reakcje środowiska naukowego na tego typu przedsięwzięcia i wskazać możliwości współpracy z kadrą naukową.

Ostatnie zorganizowane przez nas spotkanie miało charakter networkingowy. Zależało nam na tym, aby znajomości zawarte podczas szkoleń mogły się dalej rozwijać. Jesteśmy przekonani, że takie spotkania to nie tylko kontakty, lecz także wymiana doświadczeń i poszerzanie horyzontów myślowych. A stąd już bardzo blisko do kolejnych, wspaniałych pomysłów!

Mamy pewność, że zrealizowany przez nas projekt Naukowiec Jutra przyczyni się do lepszej współpracy instytucji B+R i środowiska akademickiego z przedsiębiorstwami. Jednakże w chwili obecnej ta współpraca wciąż wygląda nie najlepiej na tle innych państw Unii Europejskiej. Wciąż osiągnięcia naukowe nie są wdrażane w biznesie tak często jak jest to możliwe. Pracy jest dużo a projekty takie jak Naukowiec Jutra dają nadzieję na sukcesywną zmianę obecnego stanu rzeczy.

Osiągnięte cele, dotyczące przede wszystkim uczestników projektu:

• Podniesienie kompetencji sektora B+R w zakresie zarządzania projektami badawczymi
  i współpracy z biznesem.
• Zwiększenie częstotliwości i jakości współpracy między sektorem B+R a biznesem.
• Zwiększenie potencjału placówek naukowych i poprawa zdolności menedżerskich poprzez wdrożenie profesjonalnego zarządzania projektami.
• Stworzenie nieformalnej sieci współpracy między naukowcami na bazie idei project management.

Opracowanie: luty 2015